mantelzorgwaardering: vele varianten

Zorgt u al langere tijd en intensief voor iemand in uw directe omgeving? Dan bent u mantelzorger. Vóór 2015 ontving u via de SVB een geldbedrag als blijk van waardering: een mantelzorgcompliment. Dit mantelzorgcompliment bestaat niet meer. Wat is er voor in de plaats gekomen? En hoe komt u daaraan?

Het mantelzorgcompliment was ooit bedoeld als blijk van waardering en erkenning voor het werk dat mantelzorgers verzetten. Het was ook een tegemoetkoming in de kosten. Mantelzorgers geven jaarlijks gemiddeld 1100 euro uit aan onder meer reis- en vervoerskosten. Tot 2015 verliep de betaling van het mantelzorgcompliment via de Sociale Verzekeringsbank (SVB). Maar sinds vorig jaar zijn gemeenten verantwoordelijk voor het waarderen van mantelzorgers. Dat wil zeggen: alle mantelzorgers die actief zijn binnen hun gemeente. Ook als deze ergens anders wonen.

zijn gemeenten verplicht om mantelzorgers te waarderen?

Ja, zij moeten in de lokale WMO-regels vastleggen hoe zij mantelzorgers in hun gemeente waarderen. Of de uitwerking hiervan neerleggen bij het college van Burgemeester en Wethouders. Er zijn geen regels voor de manier waarop gemeenten mantelzorgwaardering moeten invullen. Het kan bovendien zowel in geld als natura. Afgelopen jaar (2015) benaderde 87% van de gemeenten zelf hun mantelzorgers met de vraag waaraan zij behoefte hadden. Uiteindelijk kozen de meeste gemeenten voor een cadeaubon.

waar komt het geld voor mantelzorgwaardering vandaan?

Alle gemeenten in Nederland ontvangen van de landelijke overheid één budget voor mantelzorgondersteuning én mantelzorgwaardering. Hier ziet u welk bedrag er in uw gemeente dit jaar (2016) beschikbaar is. Er is geen regel die bepaalt welk deel uw gemeente hiervan moet besteden aan een extraatje voor mantelzorgers. Daardoor ontstaat het risico dat gemeenten een bestaande voorziening presenteren als mantelzorgwaardering. Gemeenten die vorig jaar kozen voor geld of een cadeaubon trokken daar gemiddeld 112,50 euro voor uit.

hoe kunnen gemeenten mantelzorgers waarderen?

Naast genoemde cadeaubonnen en geldbedragen kregen mantelzorgers vorig jaar te maken met vele varianten. Ik noem er een paar: een verwendag, een parkeervergunning, korting op huishoudelijke hulp, een high tea, een bos bloemen, kortingsbonnen inwisselbaar bij lokale ondernemers, respijtzorg (vervangende mantelzorg), een cursus deskundigheidsbevordering mantelzorg, een cadeautas. Sommige gemeenten maakten onderscheid in verschillende groepen mantelzorgers en kozen een daarbij passende waardering. Andere boden mantelzorgers keuze uit een aantal opties.

waneer komt u in aanmerking voor mantelzorgwaardering?

Allereerst bent u mantelzorger. Sommige gemeenten stellen voorwaarden aan aantal uren zorg per week en aantal maanden dat u zorg verleent. In andere gemeenten moet u zich eerst registreren, via een steunpunt mantelzorg, een WMO-loket of de gemeentelijke website. Mantelzorgwaardering staat overigens los van een zorgindicatie uit de Wet Langdurige zorg of WMO.
Zorgt u samen met anderen voor iemand? Informeer dan bij uw gemeente, bijvoorbeeld het WMO-loket, hoeveel mantelzorgers per zorgsituatie mantelzorgwaardering kunnen aanvragen.

wat doet úw gemeente aan mantelzorgwaardering?

Kijk eens op de website van de gemeente onder mantelzorg of mantelzorgwaardering. Let ook op oproepen in lokale kranten om u te melden. Kunt u niets vinden? Bel dan met het WMO-loket, vraag het een sociaal wijkteam of een lokaal mantelzorgsteunpunt. Let op: de woonplaats van de zorgvrager is verantwoordelijk voor het waarderen van mantelzorgers. Ook voor mantelzorgers die wonen in een andere gemeente. Meestal verloopt een waardering via de mantelzorger zelf. Maar in een aantal gemeenten kan ook degene die zorg nodig heeft mantelwaardering aanvragen.

wat vinden mantelzorgers van mantelzorgwaardering?

Uit onderzoek van Mezzo (2015) onder het Nationaal Mantelzorgpanel blijkt dat ruim de helft van de mantelzorgers de erkenning die van mantelzorgwaardering uitgaat, belangrijk vindt. Maar, moeten ze er zelf achteraan rennen, dan is dat gevoel van erkenning minder. Nog een uitkomst: mantelzorgers voelen zich het meest gewaardeerd door een vast geldbedrag.


een bewerking van dit artikel is gepubliceerd op alleszelf.nl