PGB: eerst nadenken, dan doen

Een Persoonsgebonden Budget (PGB) van de gemeente. Lukt dat anno 2015? Dit verhaal gaat over de vijftienjarige Lucas en zijn moeder. Lucas heeft Asperger. Dat weet hij sinds kort. Zijn moeder steunt hem waar ze kan. Maar raakt daardoor in de knoop met haar baan. Een PGB zou haar situatie kunnen verlichten.

Ben je al op? Heb je gedouched? Schone kleren aan? Kom je eten? Staat je tas klaar? Heb je je brood bij je? Hele gebruikelijke vragen, heel herkenbaar. Maar, als je alles eeuwig en altijd tien keer moet herhalen, tot in de kleinste details, als er alléén iets gebeurt als je er stelselmatig met je neus bovenop blijft staan, en je vijftienjarige standaard in paniek schiet als jouw sturing wegvalt, sterker, het huis niet meer uitkomt, dan is er misschien meer aan de hand. Zo ook bij Lucas. Hij stopte met school, pakte de draad weer op. De gewone dagelijkse handelingen die nodig zijn om een gemiddeld school-, en thuisleven te leiden, krijgt hij niet op de rit. En ook sociaal is het ingewikkeld. De diagnose Asperger kwam niet als een verrassing.

afvinken

In vergelijking met leeftijdgenoten heeft Lucas meer zorg nodig. Deze bovengebruikelijk zorg is een voorwaarde om voor betaalde zorg in aanmerking te komen. Zorg noem je in dit geval overigens begeleiding: dagelijkse sturing om zelfstandig te kunnen leven. Lucas’ moeder moet zich hiervoor melden bij de gemeente, sinds dit jaar uitvoerder van de Jeugdwet. Deze zal haar allereerst vragen wat zij en haar zoon op eigen kracht kunnen bereiken. Bijvoorbeeld door zaken anders te organiseren of door hulp van familie of vrienden in te schakelen. Als dat niet (meer) lukt, zal de gemeente wijzen op algemene (jeugd)voorzieningen, zoals jeugdgezondheidszorg, sportclubs, jongerenwerk. Lucas’ moeder zal tijdens het ‘keukentafelgesprek’ al deze opties adequaat moeten weten af te vinken, alvorens er gepraat kan worden over een op maat gesneden oplossing: een zogenaamde maatwerkvoorziening. Pas op dat moment komt het PGB in beeld.

geen leek

Ik informeer bij het kersverse Jeugdteam -een variant op het sociaal wijkteam- in Lucas’ woonplaats naar aanwezige kennis en kunde. Want Lucas’ moeder wil niet met een leek in zee. Ze maakt een afspraak en samen bereidden we het gesprek voor. Wat wordt haar insteek (een tweeregelige samenvatting waarom ze bij de gemeente aanklopt)? Hoe omschrijft ze haar situatie en die van Lucas? We komen uit op vier punten. Uit de lange reeks voorbeelden die Lucas’ moeder mij schetst, pakken we er vijf die helder aangeven op welke punten het steeds misgaat met Lucas. En we maken een lijstje van al aanwezige mantelzorg: wie doet wat? Tot slot omschrijven we drie mogelijke, PGB-gebonden, oplossingen om de zorg te verlichten.

spannend

Lucas’ moeder klinkt opgelucht, de dag na het gesprek met de gemeente. ‘Ze begrepen mijn verhaal.’ En kort daarop kan ze inderdaad een PGB-plan indienen. Opnieuw gaan we aan de slag. Met een bondige toelichting waarom een PGB juist in de situatie van Lucas een uitkomst is. Welke doelen daarmee gerealiseerd kunnen worden, wie de zorg gaat leveren, in welke vorm, waarom deze effectief is en waarin de kwaliteit zit. En natuurlijk ook hoeveel uur zorg nodig is tegen welke kosten. Het is nog even spannend als de gemeente op het laatst dreigt terug te krabbelen. Maar, het sein springt toch op groen. Lucas heeft zijn PGB. Zijn moeder een nieuwe start om zorg en baan te kunnen blijven combineren.

dit artikel is ook gepubliceerd op www.mantelzorgelijk.nl